Tertulia's Kunst Café 7 april ‘25

Terugblik op het gesprek met Hannah Blom “In de ruimte om te spelen met ijzer”

Verslag van Elly van Eijk

Hannah Blom nam ons op 7 april 2025 mee in de wereld van haar kunst. Ze ging in gesprek met dichter Juan Carlos Salvia over de weg naar haar kunstenaarschap, haar inspiratiebronnen en haar materiaalkeuze. Aan de hand van meegenomen werken vertelde ze over haar uitdagingen en haar zoektocht naar prikkelende en spannende creaties. Sleutelbegrippen in het gesprek zijn: spelen, vernieuwing, spanning, rafelrandjes, verval, ruimte, tussenruimte, leegte, contrast, chaos,  structuur en de schoonheid van de nutteloosheid.

Zigzaggend naar een kunstenaarsbestaan

Hannah groeide op in een creatief gezin. Haar vader is de bekende architect Piet Blom [1] en haar moeder was beeldend kunstenaar. Hoewel haar ouders wilden dat ze naar de kunstacademie zou gaan, koos Hannah haar eigen pad en besloot geneeskunde te gaan studeren. Tijdens haar studie volgde ze allerlei creatieve cursussen. Creatief bezig zijn was,  naast haar studie, een eerste levensbehoefte. In het 4de studiejaar ging ze twijfelen en stopte met geneeskunde. Ze volgde een korte antroposofie-opleiding, waar ze haar hart ophaalde aan de vele creatieve onderdelen. Ze pakte de studie geneeskunde weer op en ging co-schappen lopen, o.a. in ziekenhuis Berg en Bosch, waar heel veel werd gewerkt met natuur en dieren. Daar ondervond ze de inspirerende verbinding van geneeskunde, kunst en natuur. Ze werd huisarts, kreeg kinderen en werkte heel hard, wel 60-80 uur per week. Dat leidde tot een stevige burn-out. In die periode ging ze boetseren en later ook steenhouwen. Dat ging haar heel goed af. Zo goed dat ze een doorslaggevende keuze moest maken: verder als huisarts of verder als kunstenaar? Ze koos uiteindelijk toch voor het kunstenaarschap, hoewel ze wist dat het niet makkelijk was daarmee je brood te verdienen. Tijdens de particuliere kunstopleiding die daarna volgde, leerde ze werken met een grote diversiteit aan materialen. Aanvankelijk bleef werken met steen haar trekken, maar ze ontdekte ook steeds meer de beperkingen: ze kon er niet mee de ruimte in. Ze deed een lasopleiding bij het ROC-Utrecht. En toen vond ze haar pad: ruimtelijk bouwen, spannende vormen, de ruimte aftasten. Wat met steen niet kon, kon wel met ijzer!

Van hobbyist en ambachtelijk steenhouwer tot professioneel kunstenaar

Inmiddels is Hannah al geruime tijd professioneel kunstenaar, lid van een aantal kunstenaarsverenigingen, exposeert ze regelmatig en heeft een eigen werkruimte op de Isselt. In het gesprek vertelt Hannah hoe zij het verschil ziet tussen hobby, ambacht en kunst. Zij noemt zichzelf nadrukkelijk professioneel kunstenaar.      Dat heeft aan de ene kant te maken met de tijdsinvestering, maar niet alleen.      Ze vindt dat je als professioneel kunstenaar jezelf steeds moet uit dagen iets nieuws te creëren, je in je werk moet ontwikkelen en groeien. Bovendien moet je in staat zijn duidelijk te maken wat de filosofie is van waaruit je werkt, waarom je maakt wat je maakt. Om daarover ook in gesprek te gaan met mensen. Als professioneel kunstenaar moet je je, vindt Hannah, open durven stellen voor toetsing en reflectie. Ze heeft moeten leren uit te leggen wat ze intuïtief creëert. Dat is het verschil met een creatief hobbyist: dan hoef je niets uit te leggen.

Op zoek naar spanning, beweging en vernieuwing

Op de eerste pagina van haar catalogus schrijft Hannah waardoor ze geïnspireerd wordt:

“Verval inspireert me, half ingestorte en verwaarloosde gebouwen, schepen die worden afgebroken. De uiterlijke vorm trekt zich terug en laat nog flarden zien van wat er was. Een stoer dragend staalprofiel dat een gebouw stevigheid geeft is na een brand volledig verwrongen en heeft nu spannende en onverwachte vormen aangenomen, die we als mens niet hadden kunnen bedenken. Niet langer nuttig, maar van een ongelofelijke schoonheid.Ook boeit me de kwetsbare mens oneindig veel meer dan iemand die nog nooit iets in het leven heeft meegemaakt. Juist uit ellende kan, als een Phoenix uit de as, iets nieuws ontstaan. Ik werk het liefst met afvalmateriaal, waarbij vooral oud metaal me de mogelijkheid geeft bouwsel te kunnen maken. Het heeft vóór mij al een leven gehad en zal dat na mijn ingreep ook ooit weer krijgen. Uit oude elementen bouw ik een nieuw beeld. Spelend, zoekend, niet wetend kom ik tot nieuwe composities, die ik niet had kunnen bedenken. Het is mijn intentie deze zoektocht zichtbaar te maken: de kracht en de schoonheid en de hoop van het spelen, van het niet weten en het onvolmaakte. Er ontstaan ruimtes-tussenruimtes-binnenruimtes, doorkijkjes en verbindingen. Ritmiek en rust. Ik laat het werk kantelen en zet het op zijn kop”

Blijven spelen is Hannah’s leidraad. Ze is voortdurend op zoek naar spanning en  beweging en vindt al snel iets saai. Mensen, de natuur en de verbinding ertussen zijn belangrijke inspiratiebronnen voor haar. Wat haar heel erg boeit is de relatie tussen orde en chaos. Ze vindt het spannend om te zoeken naar de structuur in de chaos en dat zodanig vorm te geven dat er ritme in komt.

Hannah houdt van rafelrandjes en ze laat de lassen in haar werk daarom ook gewoon zien. Ze houdt van het ruwe en ook van oude mensen: die hebben rimpels, zijn gedeukt en gebutst. Soms zit er glans in haar werk, dat gebruikt ze om een beeld meer contrast te geven. Contrast geeft diepgang, net als ouderdom en verval. Dat komt, zo vindt ze, dichter bij het echte leven, dat ook immers ook niet perfect is.

Kunstenaars die haar hebben geïnspireerd zijn o.a. Alexander Calder en Auke de Vries.

In de ruimte om te spelen met ijzer 

Hoewel Hannah ook figuratief werk heeft gemaakt (o.a. duingras) vindt ze de abstractie interessanter. Ze heeft speciaal voor deze avond een nieuw werk in elkaar gezet: met sterke, stevige draden en heel kwetsbare sprieten, met verspreid daartussen, metalen schijfjes. Het is een werk dat de ruimte aftast en gelaagdheid heeft. Als je het werk aanraakt zie je beweging, omdat sommige onderdelen los zitten. De aanraakbaarheid van haar werk is vanzelfsprekend voor haar: toeschouwers mogen aan haar werk komen, het zelfs op zijn kop zetten.

Haar liefde voor ijzer heeft niet alleen met de lekkere geur van lassen te maken. Maar vooral omdat je met ijzer een ‘ruimtelijke gebaar’ en spannende vormen kan maken. Je kan ermee de ruimte in en de ruimte aftasten. Hoe verhoudt het zich tot de omgeving? Daarin speelt leegte en tussenruimte voor haar ook een belangrijke rol. Hannah heeft haar exposities een aantal keren Ruimte en Tussenruimte genoemd, omdat sommige van haar werken vooral worden gedomineerd door die tussenruimte.

Het nut van kunst en de schoonheid van de nutteloosheid

Volgens Hannah zoekt iedereen naar voeding, inspiratie, liefde, herkenning, zingeving. We zoeken allemaal naar schoonheid, naar iets wat ons voedt. Er is behoefte om uit te drukken wat belangrijk voor ons is. Dat is volgens Hannah ook het nut van kunst. Het heeft haar door haar burn-out heen geholpen. Nu is het onontkoombaar voor haar om zich via haar werk uit te drukken, te groeien en ontwikkelen.

Nutteloosheid is een paradox in zichzelf. Als voorbeeld noemt Hannah ‘niets doen’, ogenschijnlijke nutteloosheid. Maar dat heeft volgens haar juist wel nut. In stilte en door ‘nutteloosheid’ ontstaat ruimte en vrijheid en kunnen zich nieuwe dingen ontwikkelen en kan schoonheid ontstaan.

Exposities van Hannah

@ Frame.de.galerie, Muurhuizen 104, Amersfoort: 5 Nederlandse kunstenaars (waaronder Hannah Blom) en 5 Griekse kunstenaars. Tot/met 27 april te zien.  Daarna gaat expositie naar Athene.

@ Kunstbeurs in Ulft  van 22 t/m 24 april. Hannah exposeert daar in een oude ijzergieterij

Meer informatie over Hannah Blom en haar werk op: https://hannahblom.nl

[1] o.a. kubuswoningen Rotterdam, Russisch Paleisje en Gesloten Stad in Amersfoort

Foto: Elly van Eijk